Nederlands
  • darkblurbg
  • darkblurbg
  • darkblurbg
  • darkblurbg
  • darkblurbg

De werking van de Basisscan Cyberweerbaarheid

Digitale dreigingen zijn er op allerlei niveaus. Denk bijvoorbeeld aan phishing, malware en identiteitsfraude. Omdat ondernemers steeds afhankelijker worden van digitale middelen, is het van belang dat zij weerbaar zijn tegen dergelijke dreigingen. Een van de partijen in Nederland die zich bezighoudt om het mkb digitaal weerbaar(der) te maken is het Digital Trust Center (DTC). Het doel van dit onderzoek was om de mate waarin de zogeheten Basisscan Cyberweerbaarheid van het DTC bijdraagt aan concrete gedragsverandering van ondernemers te evalueren.

 

Lees hier het volledige rapport

 

Onderzoeksopzet 

In totaal zijn achttien ondernemers, variërend qua omvang, bedrijfstak en geografische ligging, betrokken bij het onderzoek. Respondenten zijn daartoe tweemaal geïnterviewd. Het eerste interview was een zogenoemde nulmeting waarin de uitgangssituatie in kaart werd gebracht. Denk aan welke beschermende maatregelen men reeds heeft getroffen en de achterliggende factoren die daaraan ten grondslag liggen. Het tweede interview werd gehouden nadat de respondent de basisscan had ingevuld en stond in het teken van gedragsverandering en de mogelijke wijzigingen in achterliggende factoren. 

 

Resultaten 

De basisscan leidt in enige mate leidt tot concrete gedragsverandering bij de onderzochte respondenten. Uit dit onderzoek blijkt echter dat het goed is te beseffen dat ‘de ondernemer’ eigenlijk niet bestaat. Er kunnen grofweg drie ‘typen’ ondernemers worden onderscheiden waardoor beter inzicht ontstaat in de werking van de basisscan. De eerste groep, die de cyberweerbaarheid over het algemeen al goed op orde heeft, ziet de scan als een geschikt middel om zich aan te spiegelen. Het bevestigt vaak hun eigen beeld van de sterkten en zwakten van hun cyberweerbaarheid en zien in de uitkomsten van de basisscan een aanleiding om ‘door te pakken’. De tweede groep, veelal kleine ondernemingen, ervaart weinig steun vanuit de overheid. Ondernemers in deze groep laten zich leiden door berichten uit de (sociale) media en vertrouwen in hoge mate op soft- en hardware zoals iOS en Apple. Zij zijn weliswaar alert, maar over het algemeen te druk met dagelijkse werkzaamheden om zich continu met cyberweerbaarheid bezig te houden. Zij ervaren dan ook relatief weinig baat bij de basisscan. De derde groep betreft ‘jonge’ ondernemers die zelf ook veelal internetdiensten aanbieden. Zij zijn niet alleen kritisch op hun eigen bedrijf maar ook ten opzichte van branchegenoten, leveranciers en overheid leggen zij de lat hoog. Ketenverantwoordelijkheid en certificering zijn belangrijke drijfveren. Ook zij zien de basisscan als een interessant hulpmiddel, maar missen daarin een zekere dynamiek en diepgang. 

 

Aanbevelingen  

Wij geven het DTC ten eerste in overweging om meer in te zetten op interactie met de ondernemers. Respondenten geven namelijk aan dat het niet alleen de basisscan is, die aanzet tot gedragsverandering maar vooral ook het gesprek met een deskundige. Ten tweede valt te overwegen om een onderscheid te maken tussen verschillende typen bedrijven. Sommige bedrijven zijn immers vooral geïnteresseerd in de kosten in tijd en geld die een bepaalde maatregel met zich meebrengt, terwijl andere bedrijven juist het overzicht en het globale karakter waarderen. Ten derde geven we mee dat daadwerkelijke gedragsverandering om een langdurig commitment van zowel de respondent als het DTC vraagt. In die zin valt te overwegen om langdurig te monitoren en juist gedragsverandering in sociale netwerken centraal te stellen en minder uit te gaan van de technisch-inhoudelijke aspecten van cyberweerbaarheid zoals die centraal staan in de huidige basisscan. 

 

Projectteam 

Dr. Maarten Hoekstra (projectleider) 

Mr. Sipke de Vries (onderzoeker) 

Maike Berkenpas BA (onderzoeker) 

Dr. Jurjen Jansen (sr. onderzoeker) 

 

Projectpartners 

Digital Trust Center, onderdeel van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat 

 

Tijdspad - afgerond 
September 2020 – September 2021 

 

Contact 
Maarten.hoekstra@nhlstenden.com