Connect – Samen bouwen aan online interventiematrix

Uit onderzoek blijkt dat gemeenten vooral fysieke en reactieve interventies inzetten om ordeverstoringen te voorkomen, terwijl de wens en noodzaak aanwezig is om meer preventief en online in te grijpen aan de voorkant. Dit project draag bij aan onderbouwde kennis en inzicht in online-interventiemogelijkheden.

Aanleiding
Steeds vaker wordt in Amsterdam en de Amstellandgemeenten gezien dat online opjutten en uitdagen leidt tot ernstige geweldsincidenten. Een voorbeeld hiervan zijn spanningen tussen drillrapgroepen en daaruit voortvloeiende verstoringen van de openbare orde en het geweld. Amsterdam wil beter inzicht in hoe online groepsdynamiek kan leiden tot geweld op straat en op basis daarvan kunnen de-escaleren, interveniëren en manieren vinden om toekomstig geweld te voorkomen of te verminderen. Er is veel ervaring met de rol die wijkagenten, jongerenwerkers en straatcoaches offline kunnen spelen om contact met jongeren te leggen en hun te bieden wat nodig is (grenzen stellend en perspectief biedend). Een steeds groter deel van het leven van jongeren speelt zich echter online af. Professionals zien daarom de noodzaak om meer online aanwezig te zijn en om beter te begrijpen wat daar speelt en daarop inspelen.

Doel van het onderzoek
Het doel van het project is ten eerste om de online gereedschapskist en handelingskader voor Amsterdam en de andere gemeenten verder te vullen door een overzicht te genereren van ervaringskennis en evidence- en practice-based mogelijkheden om online aangejaagde ordeverstoringen verder te beperken en vroegtijdig in de kiem te kunnen smoren. Met dit project beogen we een online interventiematrix op te leveren om online opjutting en uitdaging tegen te gaan.

Projectleider
Dr. Willem Bantema

Projectteam
Sipke de Vries en Anna Bartelds MA (Thorbecke Academie/ onderzoeksgroep Cybersafety), Prof. Dr. Tom Postmes en Dr. Hedy Greijdanus (Rijksuniversiteit Groningen/ Faculteit Maatschappij- en Gedragswetenschappen).

Aanpak
Het project bestaat uit drie fases. In de eerste fase wordt een literatuurreview uitgevoerd op basis van wetenschappelijke literatuur en grijze literatuur (bv. evaluaties en beleidsdocumenten). Dit mondt uit in een overzicht van de bestaande interventiemogelijkheden online en offline en wat daarvan geleerd kan worden ten aanzien van effectiviteit en mechanismen (waarom werkt het)..

In de tweede fase – die deels gelijk opgaat met de eerste fase, vindt een inventarisatie plaats van best practices en concrete ervaringen uit de praktijk. Dit wordt vooral gedaan door interviews/focusgroepen met verschillende beroepsgroepen te houden die ervaring hebben met online interventies. Ook betrekken we de credible messengers van ADAMAS om gebruik te maken van hun ervaringskennis. Deze fase draagt bij aan het in kaart brengen van wat er al in de praktijk gebeurt maar niet wordt vastgelegd (evaluaties vinden vaak niet plaats) en draagt ook bij aan afstemming van interventies op de praktijk als aanvulling op de eerste fase.

De derde fase van het project is gericht op het samenbrengen van de inzichten en het ontwikkelen van een handelingskader. Dat kader geeft enerzijds een overzicht van mogelijke werkwijzen en interventiemogelijkheden. Anderzijds is het kader een hulpmiddel voor de analyse en het beter begrip van de online groepsdynamiek die kan uitmonden in geweld en openbare ordeverstoringen. Het kader biedt bovendien inzicht in wat de randvoorwaarden zijn voor een effectieve inzet van de geschetste online-interventiemogelijkheden. Zo komt het eindproduct tot stand: een online interventiematrix die in toekomstige projecten verder zal groeien.

Projectpartners
Het betreft een samenwerking tussen Actiecentrum Veiligheid en Zorg Amsterdam-Amstelland (AcVZ), NHL Stenden Hogeschool (onderzoeksgroep Cybersafety) en de Rijksuniversiteit Groningen (Faculteit Gedragswetenschappen).

Tijdspad
April 2022 - April 2023